Moskova Havacılık Enstitüsü'nde Geliştirilen Evrensel Modüler İHA F1
DÜNYADA BİR İLK: MAI’DE EVRENSEL MODÜLER İHA GELİŞTİRİLDİ
Moskova Havacılık Enstitüsü'nde (MAI), Rusya'da ve dünyada eşi benzeri olmayan, dikey kalkış ve iniş yapabilen evrensel modüler bir insansız hava aracı (İHA) geliştirildi. Tamamen yerli malzeme ve parçalardan üretilen İHA, düşük sıcaklıklarda kullanılmaya uygun, rekor seviyede uçuş menziline sahip ve dış etkenlere karşı yüksek koruma sunuyor. Araç, ilk kez HeliRussia-2025 fuarında tanıtılacak.
İHA'nın evrenselliği, modüler yapısıyla sağlanıyor: Aynı cihaz farklı görevler için boyut ve özellik açısından uyarlanabiliyor – yük taşıma, gözetleme, arama-kurtarma operasyonları, devriye görevi ve daha fazlası. Projeyi yürüten MAI 1 No’lu Enstitü “Havacılık Teknolojisi” Araştırma Bölümü Başkanı Boris Safoklov, pilotun cihazı bir görevden diğerine geçirmek için yalnızca birkaç saniyeye ihtiyaç duyacağını belirtiyor.
“Bizim İHA’mız, sürekli değişen koşullar altında nasıl çalışılabileceğinin bir örneği. Modüler yapısı sayesinde cihazı gerçek zamanlı olarak yeniden yapılandırmak mümkün; sadece birkaç tuşla modüller değiştirilerek yeni göreve adapte edilebiliyor,” diyor Safoklov.
Safoklov bu çalışmayı, Moskova Havacılık Enstitüsü 1 No’lu Enstitü “Havacılık Teknolojisi” ekibiyle birlikte yürütüyor. MAI’nin bu insansız hava aracı, enstitü numarasına atıfla F1 adını aldı.
“Ekibimiz, döner kanatlı cihazların tasarımında kökten yeni bir yaklaşım benimsedi. Bu sayede, ticari ve sivil sektörlerin büyük bölümünün ihtiyaçlarına yanıt verebilecek bir İHA, yapısal olarak büyük değişikliklere gerek kalmadan üretildi. Tasarım sürecinde yalnızca Rus yapımı bileşenler kullandık: malzeme, motor, batarya, kontrolör, kartlar – hepsi yerli,” diye vurguluyor Safoklov.
F1, dört pervaneye sahip fütüristik bir gövdede sunuluyor. Altında, cihazın evrenselliğini sağlayan modüller yer alıyor. Örneğin, kopter hem hibrit hem de elektrikli motorla donatılabiliyor. Hibrit kullanımı, uçuş süresini dört saate kadar çıkarıyor ve 120 km menzile ulaşmasını sağlıyor. İçten yanmalı motorun devre dışı bırakılabildiği yapı ise hem hareket menzili hem de düşük görünürlük ve ses seviyesi sağlıyor.
İHA’nın bir diğer benzersiz özelliği ise düşük sıcaklıklarda güç ve işlevsellik kaybı yaşamadan çalışabilmesi.
“Dünyadaki çoğu İHA, lityum-iyon pillerin aşırı soğuğa dayanıklı olmaması nedeniyle -10 °C'nin altında kullanılamıyor. F1, -40 °C'ye kadar uçuş yapabiliyor ve ulaşılması zor bölgelere malzeme taşıyabiliyor ki bu, ülkemiz için son derece önemli,” diye açıklıyor Safoklov.
MAI’nin bu İHA’sı katlanabilir yapıya sahip: Taşınabilir bir çantaya yerleştirilip kolayca taşınabiliyor. Ağırlığı yaklaşık 14 kg, kalkış ağırlığı ise 29 kg. Katlı halden uçuşa hazır hale getirilmesi yalnızca beş dakika sürüyor. Uçuşa hazır hâlde çapı 1,5 metreye ulaşıyor; gerekirse daha büyük boyutlara da getirilebiliyor. F1’in uçuş hızı saatte 65 km, azami hızı ise 80 km/sa.
Modüler yapısı sayesinde F1 çok geniş bir görev yelpazesinde kullanılabiliyor. Örneğin, üzerine birkaç kamera yerleştirildiğinde, yukarıdan, aşağıdan ve yandan tam küresel görüş sağlanabiliyor.
“Diyelim ki İHA, bir tesisteki arızanın nedenini araştırıyor. Bölgeyi taradı, döndü. Eğer bir kusur ya da yangın tespit edilirse, cihaz yangını söndürme veya tamir takımlarını taşıma görevine geçirilebilir. Bunun için modüller değiştiriliyor, taşıma bloğu ekleniyor, yük yerleştiriliyor ve yeni uçuşa gönderiliyor,” diyor Safoklov.
Şu anda araç kapsamlı testlerden geçiyor. Seri üretime hazır durumda.
MAI dünyanın ilk evrensel modüler dronunu yarattı
14 mayıs 2025